Trà Vinh, tháng 4/2025

Khi gió xuân bắt đầu lướt nhẹ qua những hàng dừa thẳng tắp ở vùng quê Trà Vinh, cũng là lúc người dân Khmer bước vào những ngày đầu tiên của Tết Chol Chnam Thmay – một trong những lễ hội cổ truyền lớn nhất trong năm của cộng đồng nơi đây. Và ở một góc nhỏ của vùng đất cuối dòng Cửu Long, nông trại Sokfarm đón Tết theo cách rất riêng: Tết của mùi đất, tiếng chim, và những giọt mật hoa dừa đầu mùa – ngọt lành và đầy ký ức.

Không náo nhiệt như thị thành, Tết ở Sokfarm đến trong sự yên ả. 4 giờ 48 phút sáng – thời điểm giao thừa theo lịch Phật giáo, là khi nữ thần năm mới theo truyền thuyết Khmer giáng trần, cưỡi hổ, mang theo gậy thần và thanh kiếm để ban phát phúc lành.

Tết Chol Chnam Thmay – một trong những lễ hội cổ truyền lớn nhất của người dân Khmer

Đón thời khắc linh thiêng ấy, người nông dân tại Sokfarm đã âm thầm chuẩn bị từ nhiều ngày trước. Một khu vườn mai chiếu thủy được trồng sẵn – loài hoa mà nữ thần yêu thích – nở rộ như một lời chào mừng từ vùng đất đậm chất phù sa.

Ở đây, Tết hiện diện trong từng tán lá, giọt sương, và đôi tay thấm đẫm mồ hôi của người Khmer cần mẫn mát-xa hoa dừa mỗi ngày – công việc tưởng như giản dị nhưng là cốt lõi để tạo nên những giọt mật quý giá.

Tết bản địa trong tim người giữ nghề

Sokfarm – nông trại chuyên sản xuất mật hoa dừa hữu cơ – không chỉ là nơi canh tác nông sản, mà còn là điểm giao thoa giữa truyền thống và đổi mới.

“Tết với chúng tôi không chỉ là nghỉ ngơi hay lễ nghi. Đó là dịp để nhắc lại gốc rễ, nhớ lại những giá trị đã nuôi lớn mình,” anh Phạm Đình Ngãi – đồng sáng lập Sokfarm chia sẻ. “Mỗi giọt mật thu được sáng mùng Một mang theo cả ước vọng của đất, trời và người dân quê.”

“Chúng tôi chọn giữ nghề cũng là giữ Tết. Bởi mất đi nghề, đồng nghĩa với mất một phần ký ức quê hương.”

Tại Trà Vinh, nghề thu mật hoa dừa có lịch sử hơn 100 năm, gắn liền với đời sống của người Khmer. Nghề này từng mai một, nhưng nay đã và đang được Sokfarm phục dựng và phát triển thành mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ, đạt tiêu chuẩn quốc tế và có mặt tại nhiều quốc gia như Mỹ, Nhật Bản, Hà Lan, Úc.

Những giọt mật kết nối hiện tại và quá khứ

Khác với mật ong, mật hoa dừa được thu hoạch từ chính hoa dừa qua phương pháp massage truyền thống, sau đó cô đặc bằng công nghệ chân không ở nhiệt độ thấp để giữ nguyên khoáng chất và hương vị tự nhiên.

Không chỉ là một sản phẩm “đặc sản”, mật hoa dừa Sokfarm còn là lựa chọn lành mạnh với chỉ số đường huyết thấp (GI = 38 – 43), không chất bảo quản, không phụ gia, đạt chứng nhận hữu cơ từ USDA (Mỹ), EU, JAS (Nhật Bản).

Mật hoa dừa cho các món ăn ngày Tết cổ truyền thêm ngon và hấp dẫn

Trong bữa ăn ngày Tết, một chút đường hoa dừa hay nước tương mật hoa dừa cũng đủ mang lại vị ngọt thanh, đậm đà mà không gây ảnh hưởng đến sức khỏe – điều mà ngày càng nhiều người tiêu dùng hiện đại quan tâm.

Giữ hồn quê giữa nhịp sống mới

Giữa dòng chảy hội nhập và hiện đại hóa, Sokfarm chọn cách đi chậm – nhưng bền bỉ. Nơi đây, những người trẻ trở về quê không chỉ để khởi nghiệp mà còn để “làm lại” một nghề truyền thống đã từng lặng lẽ bị lãng quên.

“Chúng tôi không gọi mình là doanh nghiệp nông sản, mà là một phần của nền nông nghiệp bản địa đang chuyển mình.” – chị Thạch Thị Chal Thi chia sẻ.

Với họ, từng chai mật được gửi đi không đơn thuần là một sản phẩm. Đó là lời kể về một vùng đất, một cộng đồng, một mùa Tết – mà chỉ có ai từng sống chậm, từng lắng nghe hương đất miền Tây mới có thể hiểu trọn vẹn.

Tết đi xa, nhưng ở lại trong vị ngọt quê hương

Tết Chol Chnam Thmay tại Sokfarm không pháo hoa, không hội lớn. Nhưng giữa cái tĩnh lặng, người ta thấy được sự gắn kết bền vững giữa con người và thiên nhiên, giữa truyền thống và phát triển, giữa hiện tại và ký ức.

Tết Chol Chnam Thmay tại Sokfarm

Trong từng giọt mật hoa dừa – thuần khiết, ngọt lành – là cả một mùa xuân đang nảy nở, thầm lặng nhưng mãnh liệt.